Yukarıdaki başlığı okuduğunuzdaki şaşkınlığınız görür gibiyim. Evet Tavan.!
Tavan da nereden çıktı diye düşünüyorsunuzdur eminim. Ha bu arada evimizin tavanından değil, borsadaki tavandan bahsediyorum. Kafa karışıklığı olmasın sakın. Tavan; borsada herhangi bir hissenin gün içerisinde yaptığı en yüksek değeri ifade ediyor.
Henüz pandemi sürecine girdiğimiz 10 Mart'da 1,90 olan bir hisse, hiç ama hiç ara vermeden 13 Mayıs 'a 47,80 olarak üst üste her gün ama her gün tavan yaparak girdi. Yani 2,5 ay gibi kısa bir sürede birileri trilyoner oldu. Yani daha açık bir şekilde ifade edecek olursak ; 1.90 tl den 100 bin tl lik bir hisse satın almış olsaydınız eğer 52.631 adet hisseniz olacaktı.2,5 ay sonra paranız tamı tamamına net 2.515,761,00 TL , yani başka bir deyişle paranız 25 kat artmış olacaktı. Ki oldu. Yani bu bir gerçek, hem de bizim borsamızda yaşandı, hem de gözümüzün önünde, hem de geçtiğimiz 2,5 ay gibi kısa bir sürede, film seyreder gibi seyrettik artışları. Bugün düşer yarın düşer beklentisiyle bahse konu hissenin geldiği nokta sanıyorum ciddi bir rekor kırdı. Ha bu arada hangi hisse diye sormayın, siz de internetten borsa sayfasına girdiğinizde son 6 aylık serüvenine bakarsanız hisselerin hangisinden bahsettiğimi kendi gözlerinizle görebilirsiniz.
Bazı kulağı delikler ülkemizde pandemi sürecinde bile öylesine bir vurgun vuruyor ki, akıl tutulması yaşamamak içten bile değil. Bunun tam tersine bazı kağıtlar ise % 50 ye yakın zarar ettiler 3 aylık bir dönemde, ama gün itibariyle baktığımızda çoğu bu zararlarını borsa endeksine göre geri telafi ettiler. Endeks gün itibariyle 116.000 civarında seyrediyor, dolar bazlı bakacak olursak borsamızın hala diğer ülkelere göre çok çok ucuz olduğu söyleniyor. Risk iştahına göre geri çekilmeler ve tavanlar bu aralar çok revaçta.
Ortaçağda bir salgın olduğunda insanlar gözlerini cennete çevirir ve Tanrı'ya yakararak günahlarının bağışlanmasını isterdi. Bugün yeni bir salgın haberi alanlar, telefonlarına uzanıp borsacılarını arıyor. Bir salgın bile yeni bir iş fırsatı yaratabiliyor. (Homo Deus/Yuval Noah Harari).
Yukarıda örneğini verdiğim ve henüz yaşadığımız bir örnekle nasıl da örtüşüyor değil mi, Yuval Noah Harari'nin bu tesbiti? Bazen keşke kitabın bu bölümünü daha önce okusaydım diye geçirmiyor da değilim içimden. Ancak geçmiş olsun diyelim. Tabi biz işin kısa yoldan köşeyi dönme kısmında yer almadığımız için bu gibi borsa manevraları yakınımızdan bile geçmiyor.
Yeterince yeni girişim başarılı olursa insanların geleceğe duyduğu güven artar, krediler yükselir, faizler düşer, girişimciler piyasa verilerine daha çok güvenmeye başlar, ekonomi büyümeye başlar ve beraberinde bilimsel gelişme de büyür.
Gayet anlaşılabilir bir yaklaşım değil mi.?
Değil.!
En azından bizim için değil. Çünkü bizim gibi ülkelerin ekonomik yapısında borsa ve döviz kuru jet hızıyla hareket ederken, bilimsel büyüme kaplumbağa hızında bile ilerlemez. Bu kuralı ben koymadım, bilime karşı olanlar koydu elbette. Bütün hayatı yeşil dolarlardan ibaret olan sistemin karar vericileri bizim adımıza koydu oyunun kurallarını ve hala yeni kurallar koymaya da devam ediyorlar. Bir de üstüne ne diyorlar; "Artık hiç bir şey eskisi gibi olmayacak!."Biz ne yapıyoruz bu durum karşısında peki.? Yeni kurallara son hızla uyum sağlamak adına ve bizlere ölümü gösterip sıtmaya razı edenlere: Tanrım ömrümüzden alıp onlara ver duasıyla ,yaşayan bir ölü misali yarın başımıza gelecekler hakkında endişe duyarak ve ne olacak bu ülkenin hali sloganıyla günümüzü dedikodularla ve beklentilerle geçirmekten başka.?
Singapur gelişmiş bir şehir devletine yakışır bir şekilde ne yapmış bakın. Bakanlık maaşlarını gayri safi yurtiçi hasılaya sabitlemiş. Böylece sanki tüm işleri ekonominin büyümesini ve maaşlarının artmasını beklemekten ibaretmiş gibi Singapur ekonomisi büyüdükçe bakanların da maaşları artmış oluyor.
Büyümeye duyulan bu takıntı, modern dünyada yaşadığımız için bize oldukça sıradan ve anlaşılır geliyor değil mi?
Bugün bütün farklı dinlere mensup ve her birinin hedefleri birbirinden farklı olan ülkelerin yöneticileri varlıklarını ekonomik büyümeye borçlular ve bu yolda her şeyi mübah görüyorlar.
Bütün söylemlerindeki ilk vurguladıkları şeye bakın; ekonomik veriler ve büyüme oranlarıdır.
Ekonomik büyümenin artık pek çok etik sorunumuz çözebileceği göz önüne alındığında,büyümeye duyulan inancı bir din olarak olarak görmek belki de yanlış olmaz..(Homo Deus/Yuval Noah Harari)
Bu görüşe ister katılın ister katılmayın,yaşadığımız gerçek bu.Artık bütün hayatımızı bir din gibi ele almış olan ekonomik verilerle yatıp kalkıyoruz. Öyle ki yatak odamıza dahi girmiş durumda. Bu gün borsadan veya dövizden kazandıysak mutlu giriyoruz yatağımıza, değilse öfkeli. Öfkeli halimizi de anlatmaya gerek yok sanırım.
Serbest piyasa kapitalizminin bu soruna da bir cevabı var elbette.
Yapılması gereken yapılır !
Peki, ekonomik büyüme sonsuza kadar sürer mi? yoksa eninde sonunda bir yerde patlak verip kaynakları tüketip yok olmayacak mı? Krtik soru bu! Bu durumda büyümenin sürdürülebilirliğinin yegane yolu bitip tükenmek bilmeyen yeni kaynaklar bulmaktır ki kapitalist ülkelerin büyük bir bölümü sömürü sistemiyle yeni topraklar gasp edip yoluna devam edegelmişlerdir. Ama sonuçta ortadoğuda sömürülerek tükenen enerji kaynakları gibi, günün birinde her şey tükenecek. Belki de uzay araştırmalarının yegane sebebi budur .
Sonuçta öyle ya da böyle insanoğlu hayatta kalabilmenin bir yolunu elbette bulacaktır. Ancak bu yolda her şey mübah mıdır.? Etik midir.? İnsani midir.? soruları pek az akla geliyor. Günümüzün popüler deyimi "insan odaklı" yaklaşımdan ziyade uygulamalar bize daha çok "Sonuç odaklı" programların gerçekliğini gösteriyor.
Bu yazıyı henüz yazıyorken, ekonomi bakanının ekonomik büyüme ile ilgili bir demecine ilişti kulağım. 2.Çeyrekte, Haziran ayına dair öncü rakamları ekonomik iyileşmeye dair olumlu sinyaller veriyor dedi kendileri. Sıcağı sıcağına paylaşayım dedim.
Kalın sağlıcakla..
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 14 | 9 | 3 | 2 | 25 | 10 | 29 | +15 |
2 | Beşiktaş | 14 | 9 | 4 | 1 | 29 | 19 | 28 | +10 |
3 | Alanyaspor | 15 | 8 | 4 | 3 | 24 | 12 | 27 | +12 |
4 | Gaziantep FK | 14 | 7 | 1 | 6 | 27 | 16 | 27 | +11 |
5 | Fenerbahçe | 14 | 8 | 4 | 2 | 27 | 20 | 26 | +7 |
6 | Hatayspor | 14 | 7 | 4 | 3 | 20 | 16 | 24 | +4 |
7 | Fatih Karagümrük | 14 | 5 | 3 | 6 | 23 | 17 | 21 | +6 |
8 | Yeni Malatyaspor | 14 | 5 | 4 | 5 | 18 | 17 | 20 | +1 |
9 | Trabzonspor | 15 | 5 | 5 | 5 | 16 | 19 | 20 | -3 |
10 | Konyaspor | 14 | 5 | 5 | 4 | 18 | 14 | 19 | +4 |
11 | Göztepe | 15 | 4 | 4 | 7 | 21 | 18 | 19 | +3 |
12 | Çaykur Rizespor | 14 | 5 | 5 | 4 | 20 | 22 | 19 | -2 |
13 | Kasımpaşa | 15 | 5 | 6 | 4 | 18 | 23 | 19 | -5 |
14 | Sivasspor | 14 | 4 | 5 | 5 | 13 | 16 | 17 | -3 |
15 | Antalyaspor | 15 | 4 | 6 | 5 | 15 | 24 | 17 | -9 |
16 | Başakşehir FK | 14 | 4 | 6 | 4 | 21 | 24 | 16 | -3 |
17 | Gençlerbirliği | 14 | 4 | 7 | 3 | 14 | 23 | 15 | -9 |
18 | MKE Ankaragücü | 14 | 3 | 8 | 3 | 16 | 22 | 12 | -6 |
19 | Denizlispor | 14 | 3 | 8 | 3 | 14 | 24 | 12 | -10 |
20 | BB Erzurumspor | 15 | 3 | 9 | 3 | 15 | 28 | 12 | -13 |
21 | Kayserispor | 14 | 2 | 8 | 4 | 9 | 19 | 10 | -10 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Altay | 16 | 10 | 4 | 2 | 30 | 14 | 32 | +16 |
2 | Giresunspor | 16 | 9 | 2 | 5 | 22 | 13 | 32 | +9 |
3 | Samsunspor | 16 | 8 | 2 | 6 | 22 | 15 | 30 | +7 |
4 | Tuzlaspor | 16 | 9 | 4 | 3 | 27 | 21 | 30 | +6 |
5 | Adana Demirspor | 16 | 8 | 4 | 4 | 27 | 16 | 28 | +11 |
6 | İstanbulspor | 15 | 8 | 3 | 4 | 27 | 16 | 28 | +11 |
7 | Ankara Keçiörengücü | 16 | 8 | 4 | 4 | 22 | 12 | 28 | +10 |
8 | Altınordu | 16 | 8 | 5 | 3 | 22 | 22 | 27 | 0 |
9 | Bursaspor | 16 | 7 | 6 | 3 | 30 | 27 | 24 | +3 |
10 | Bandırmaspor | 16 | 6 | 7 | 3 | 20 | 19 | 21 | +1 |
11 | Ümraniyespor | 16 | 4 | 7 | 5 | 16 | 25 | 17 | -9 |
12 | Boluspor | 16 | 4 | 8 | 4 | 16 | 20 | 16 | -4 |
13 | Menemenspor | 16 | 3 | 6 | 7 | 16 | 23 | 16 | -7 |
14 | Adanaspor | 14 | 4 | 7 | 3 | 20 | 20 | 15 | 0 |
15 | Balıkesirspor | 15 | 4 | 8 | 3 | 16 | 23 | 15 | -7 |
16 | Akhisarspor | 15 | 3 | 8 | 4 | 12 | 22 | 13 | -10 |
17 | Ankaraspor | 15 | 2 | 10 | 3 | 9 | 24 | 9 | -15 |
18 | Eskişehirspor | 16 | 0 | 10 | 6 | 10 | 32 | 3 | -22 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 17 | 13 | 2 | 2 | 42 | 14 | 41 | +28 |
2 | Van Spor | 18 | 11 | 3 | 4 | 30 | 16 | 37 | +14 |
3 | Turgutluspor | 18 | 12 | 6 | 0 | 22 | 25 | 36 | -3 |
4 | Sakaryaspor | 16 | 9 | 3 | 4 | 26 | 15 | 31 | +11 |
5 | Kırşehir Belediyespor | 18 | 8 | 4 | 6 | 23 | 15 | 30 | +8 |
6 | Serik Belediyespor | 17 | 7 | 3 | 7 | 27 | 19 | 28 | +8 |
7 | Bodrumspor | 18 | 7 | 6 | 5 | 40 | 29 | 26 | +11 |
8 | Sivas Belediyespor | 18 | 6 | 4 | 8 | 31 | 22 | 26 | +9 |
9 | Kırklarelispor | 17 | 6 | 3 | 8 | 19 | 12 | 26 | +7 |
10 | Pazarspor | 16 | 8 | 6 | 2 | 27 | 24 | 26 | +3 |
11 | Karacabey Belediyespor | 18 | 7 | 7 | 4 | 22 | 19 | 25 | +3 |
12 | Tarsus İdman Yurdu | 16 | 6 | 5 | 5 | 25 | 18 | 23 | +7 |
13 | Etimesgut Belediyespor | 18 | 6 | 7 | 5 | 17 | 19 | 23 | -2 |
14 | 1922 Konyaspor | 18 | 5 | 9 | 4 | 22 | 20 | 19 | +2 |
15 | Pendikspor | 17 | 5 | 11 | 1 | 23 | 24 | 16 | -1 |
16 | Kastamonuspor | 16 | 4 | 8 | 4 | 16 | 25 | 16 | -9 |
17 | Mamak FK | 17 | 4 | 9 | 4 | 18 | 41 | 16 | -23 |
18 | Elazığspor | 18 | 5 | 10 | 3 | 24 | 35 | 15 | -11 |
19 | Bayburt Özel İdare Spor | 15 | 3 | 10 | 2 | 10 | 25 | 11 | -15 |
20 | Kardemir Karabükspor | 18 | 0 | 16 | 2 | 6 | 53 | 1 | -47 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1928 Bucaspor | 15 | 11 | 2 | 2 | 33 | 10 | 35 | +23 |
2 | Diyarbekirspor | 15 | 10 | 2 | 3 | 21 | 10 | 33 | +11 |
3 | Yeşilyurt Belediyespor | 15 | 8 | 5 | 2 | 22 | 11 | 26 | +11 |
4 | Ofspor | 14 | 7 | 3 | 4 | 22 | 16 | 25 | +6 |
5 | Arnavutköy Belediye | 14 | 7 | 4 | 3 | 19 | 13 | 24 | +6 |
6 | Edirnespor | 15 | 6 | 5 | 4 | 21 | 20 | 22 | +1 |
7 | Fatsa Belediyespor | 15 | 6 | 5 | 4 | 14 | 15 | 22 | -1 |
8 | Belediye Derincespor | 15 | 5 | 4 | 6 | 18 | 14 | 21 | +4 |
9 | 1877 Alemdağspor | 15 | 5 | 6 | 4 | 21 | 26 | 19 | -5 |
10 | Nevşehir Belediyespor | 15 | 5 | 7 | 3 | 18 | 16 | 18 | +2 |
11 | Artvin Hopaspor | 15 | 5 | 8 | 2 | 20 | 31 | 17 | -11 |
12 | Payasspor | 15 | 4 | 7 | 4 | 19 | 21 | 16 | -2 |
13 | Çankaya FK | 15 | 5 | 9 | 1 | 13 | 26 | 16 | -13 |
14 | Kızılcabölükspor | 15 | 3 | 7 | 5 | 16 | 22 | 14 | -6 |
15 | Antalya Kemerspor | 15 | 2 | 8 | 5 | 14 | 28 | 11 | -14 |
16 | Manisaspor | 15 | 1 | 8 | 6 | 10 | 22 | 9 | -12 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/01/2021 | BB Erzurumspor | vs | Gaziantep FK |
02/01/2021 | Sivasspor | vs | Denizlispor |
02/01/2021 | Alanyaspor | vs | Başakşehir FK |
02/01/2021 | MKE Ankaragücü | vs | Yeni Malatyaspor |
02/01/2021 | Galatasaray | vs | Antalyaspor |
02/01/2021 | Hatayspor | vs | Konyaspor |
03/01/2021 | Çaykur Rizespor | vs | Gençlerbirliği |
03/01/2021 | Fatih Karagümrük | vs | Trabzonspor |
03/01/2021 | Kayserispor | vs | Beşiktaş |
04/01/2021 | Kasımpaşa | vs | Fenerbahçe |
06/01/2021 | Beşiktaş - Çaykur Rizespor | Beşiktaş ligde evindeki son 5 maçını kazandı | Beşiktaş kazanır |
06/01/2021 | Antalyaspor - Fatih Karagümrük | Fatih Karagümrük ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kazanamadı | Antalyaspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/01/2021 | Ankara Keçiörengücü | vs | Bursaspor |
02/01/2021 | Ümraniyespor | vs | Akhisarspor |
02/01/2021 | Altınordu | vs | Balıkesirspor |
03/01/2021 | Bandırmaspor | vs | Altay |
03/01/2021 | Giresunspor | vs | Tuzlaspor |
03/01/2021 | İstanbulspor | vs | Ankaraspor |
03/01/2021 | Samsunspor | vs | Adanaspor |
04/01/2021 | Eskişehirspor | vs | Boluspor |
04/01/2021 | Adana Demirspor | vs | Menemenspor |
04/01/2021 | Adana Demirspor - Menemenspor | Menemenspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Adana Demirspor yenilmez |
07/01/2021 | Ankaraspor - Adanaspor | Ankaraspor ligde evindeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Adanaspor yenilmez |
07/01/2021 | İstanbulspor - Balıkesirspor | İstanbulspor ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | İstanbulspor yenilmez |
07/01/2021 | İstanbulspor - Balıkesirspor | Balıkesirspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | İstanbulspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/01/2021 | Bayburt Özel İdare Spor | vs | Tarsus İdman Yurdu |
02/01/2021 | Kastamonuspor | vs | Eyüpspor |
03/01/2021 | Mamak FK | vs | Pazarspor |
06/01/2021 | Bodrumspor | vs | Turgutluspor |
06/01/2021 | Karacabey Belediyespor | vs | Etimesgut Belediyespor |
06/01/2021 | Kırklarelispor | vs | Tarsus İdman Yurdu |
06/01/2021 | Kırşehir Belediyespor | vs | Kardemir Karabükspor |
06/01/2021 | Mamak FK | vs | Serik Belediyespor |
06/01/2021 | Pazarspor | vs | 1922 Konyaspor |
06/01/2021 | Pendikspor | vs | Bayburt Özel İdare Spor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/01/2021 | Arnavutköy Belediye | vs | Ofspor |
28/01/2021 | Antalya Kemerspor | vs | 1877 Alemdağspor |
28/01/2021 | Belediye Derincespor | vs | Arnavutköy Belediye |
28/01/2021 | Çankaya FK | vs | Kızılcabölükspor |
28/01/2021 | Diyarbekirspor | vs | Manisaspor |
28/01/2021 | Edirnespor | vs | Artvin Hopaspor |
28/01/2021 | Fatsa Belediyespor | vs | Nevşehir Belediyespor |
28/01/2021 | Ofspor | vs | 1928 Bucaspor |